-TZOB’un üretici-market fiyatları araştırması…
-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Ocak ayında market fiyatlarına bakıldığında, 3 üründe fiyat değişimi görülmezken, 11 üründe azalma, 26 üründe ise fiyat artışı oldu”
-“Üretici fiyatlarında ise 14 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 5 üründe azalma, 17 üründe ise fiyat artışı görüldü”
-“Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 35,1 ile karnabaharda, en fazla fiyat artışı yüzde 50,23 ile patateste görüldü”
-“Üretici fiyatlarında ise karnabahar fiyatı yüzde 32,44 düşerken, yeşil fasulye fiyatı yüzde 60,64 arttı”

Ankara – 03.02.2014 - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ocak ayında market fiyatlarına bakıldığında, 3 üründe fiyat değişimi görülmezken, 11 üründe azalma, 26 üründe ise fiyat artışı olduğunu, üretici fiyatlarında ise 14 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 5 üründe azalma, 17 üründe ise fiyat artışı görüldüğünü bildirdi.
Şemsi Bayraktar, hem üreticide hem markette Ocak ayında en fazla fiyat düşüşünün karnabaharda görüldüğünü bildirerek, “market fiyatlarında en fazla fiyat artışı yüzde 50,23 ile patateste, en fazla fiyat düşüşü yüzde 35,1 ile karnabaharda görüldü. Üretici fiyatlarında ise yeşil fasulye fiyatı yüzde 60,64 artarken, karnabaharda fiyatı yüzde 32,44 düştü” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri, takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklamalara devam ettiklerini bildirdi.

-Market fiyatlarındaki değişimler-

TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Ocak ayındaki market fiyatlarına bakıldığında, 3 üründe fiyat değişimi görülmezken, 11 üründe azalma, 26 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti. Ocak ayında maydanoz, yeşil soğan ve mısırözü yağı fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşünün yüzde 35,1 oranla en fazla karnabaharda olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Karnabahardaki fiyat düşüşünü yüzde 12,77 ile patlıcan, yüzde 12,49 ile lahana, yüzde 5,98 ile kabak, yüzde 4,42 ile kuru üzüm, yüzde 4,10 ile domates, yüzde 3,81 ile ıspanak, yüzde 3,71 ile havuç, yüzde 3,01 ile kuru incir, yüzde 2,56 ile tavuk eti, yüzde 0,75 ile ayçiçeği yağı izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 50,23 oran ile patateste görüldü. Patatesteki fiyat artışını yüzde 42,55 ile limon, yüzde 37,80 ile yeşil fasulye, yüzde 26,22 ile mandalina, yüzde 24,14 ile sivri biber, yüzde 22,57 ile kuru fasulye, yüzde 17,63 ile pırasa, yüzde 15,99 ile pirinç, yüzde 13,91 ile armut, yüzde 9,79 ile salatalık, yüzde 8,95 ile kırmızı mercimek, yüzde 8,28 ile fındık, yüzde 6,99 ile yeşil mercimek, yüzde 6,91 ile zeytinyağı, yüzde 6,81 ile Antep fıstığı, yüzde 5,41 ile kuru kayısı, yüzde 5,37 ile portakal, yüzde 5,17 ile nohut, yüzde 4,74 ile kuru soğan, yüzde 4,16 ile yumurta, yüzde 2,24 ile marul, yüzde 2,12 ile elma, yüzde 0,88 ile kuzu eti, yüzde 0,62 ile süt, yüzde 0,38 ile toz şeker, yüzde 0,33 ile dana eti takip etti.”

-Üretici fiyatlarındaki değişimler-

Ocak ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında, 14 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 5 üründe azalma, 17 üründe ise fiyat artışı olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:
“Ocak ayında, pırasa, yeşil soğan, portakal, armut, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru üzüm, kuru incir, süt ve zeytinyağı fiyatlarında değişim meydana gelmedi. Fiyat düşüşü yüzde 32,44 oran ile en fazla karnabaharda görüldü. Karnabahardaki fiyat düşüşünü yüzde 21,43 ile kabak, yüzde 10,24 ile domates, yüzde 9,99 ile patlıcan, yüzde 8,55 ile lahana izledi.
En fazla fiyat artışı yüzde 60,64 oranla yeşil fasulyede oldu. Yeşil fasulyedeki fiyat artışını yüzde 54,10 ile limon, yüzde 43,34 ile patates, yüzde 16,95 ile salatalık, yüzde 16,46 ile kuru soğan, yüzde 14,04 ile mandalina, yüzde 10,87 ile sivri biber, yüzde 9,09 ile elma, yüzde 8,86 ile ıspanak, yüzde 8,22 ile havuç, yüzde 6,35 ile dana eti, yüzde 4,63 ile marul, yüzde 3,85 ile maydanoz, yüzde 3,82 ile kuzu eti, yüzde 3,54 ile Antep fıstığı, yüzde 2,08 ile yumurta, yüzde 1,88 ile fındık izledi.”

-Üretici-market fiyat farkı-

Bayraktar, Ocak ayındaki, üretici ve market fiyatları arasındaki farkı incelediğinde, üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla maydanozda yüzde 477,78 olarak gerçekleştiğini, bu rakamın pırasada yüzde 363,17, mandalinada yüzde 330,62, ıspanakta yüzde 306,40, elmada yüzde 305,42, portakalda yüzde 303,12, lahanada yüzde 287,15, karnabaharda yüzde 283, kuru soğanda yüzde 279,13, kuru kayısıda yüzde 265,63’e, limonda yüzde 242,06, armutta yüzde 237,78, marulda yüzde 237,70, kırmızı mercimekte yüzde 223,70, kabakta yüzde 220,24, , kadar çıktığı görülmektedir.

-Fiyat değişimlerinin nedenleri-

Bayraktar, üreticide fiyatı artan ürünlere bakıldığında yeşil fasulye, sivri biber, ve salatalık gibi ürünlerde hasat edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyatlarda artış meydana geldiğini belirtti. Limonda görülen fiyat artışında yataklık olarak tabir edilen limonların piyasaya arz edilemeye başlanmasının etkili olduğunu bildiren Bayraktar, “Mandalinada yavaş yavaş sezonun sonuna yaklaşılması sonucu arzdaki daralma fiyatı artırmıştır. Patateste görülen artışında ise ekim daralmasıyla birlikte üretimde meydana gelen gerileme temel nedendir” dedi.
Fiyatı düşen ürünler içinde karnabaharda hava sıcaklıklarında meydana gelen artışa bağlı olgunlaşmanın hızlanmasıyla birlikte hasat edilen ürün miktarındaki artışın fiyatlarda düşüşe yol açtığını belirten Bayraktar, kabak, domates ve patlıcanda da benzer bir durumun söz konusu olduğunu ve fiyatlarda gerileme yaşandığını kaydetti.
Bayraktar, genel olarak değerlendirdiğinde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiği görüldüğünü vurguladı.
Şemsi Bayraktar, gıda ve alkolsüz içeceklerde Ocak ayında fiyatların yüzde 5,16 arttığını, Ocak ayı itibarıyla yıllık enflasyonun ise yüzde 10,89’a çıktığını belirtti. Bayraktar, yeni uygulamaya konulan yurt içi üretici fiyat endeksinde imalat içinde gösterilen gıda ürünleri endeksinin Ocak ayında, yüzde 2,59, Ocak ayı itibarıyla yıllık bazda ise yüzde 11,40 arttığını bildirdi.
Seçilmiş ürünlerde market, üretici fiyatlarındaki aylık değişim ile üretici, hal, pazar, market fiyatları şöyle:

Seçilmiş ürünlerde market fiyatları ve fiyatlardaki aylık değişim oranı:

Seçilmiş ürünlerde üretici fiyatları ve fiyatlarındaki aylık değişim oranı:

Seçilmiş ürünlerde 31 Ocak 2014 tarihi itibarıyla ortalama üretici, hal, pazar ve market fiyatları ve fiyatlar arasındaki farklar:

Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden alınmıştır. Pirinç, kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları Gimat toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Baklagil fiyatları sezon ortalamasıdır.