-TZOB’un üretici-market fiyatları araştırması…
-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Şubat ayında market fiyatlarına bakıldığında, 6 üründe fiyat değişimi görülmezken, 15 üründe azalma, 19 üründe ise fiyat artışı oldu”
-“Üretici fiyatlarında ise Şubat ayında 14 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken,15 üründe azalma,
7 üründe ise fiyat artışı meydana geldi”
-“Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 26 ile yeşil soğanda, en fazla fiyat artışı yüzde 22,92 ile mandalinada görüldü”
-“Üretici fiyatlarında ise yeşil soğan fiyatı yüzde 46,21 düşerken, elma fiyatı yüzde 25 arttı”
-“Depolardan sağlanan elmada talepteki artış, örtü altında üretilen yeşil fasulye, rekolte düşüklüğü olan Antep fıstığı
ve sezon sonuna gelinen mandalinada arzdaki azalma,limonda yataklık limonların piyasaya sunulması nedeniyle
fiyatlar arttı”
-“Yeşil soğanda ekimlere bağlı olarak rekoltenin artması, karnabahar, ıspanak, lahana gibi ürünlerde hava sıcaklıkları sonucu olgunlaşmanın hızlanmasıyla hasat edilen ürün miktarındaki artış nedeniyle fiyatlar düştü”
Ankara – 01.03.2014 - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Şubat ayında market fiyatlarına bakıldığında, 6 üründe fiyat değişimi görülmezken, 15 üründe azalma, 19 üründe ise fiyat artışı olduğunu, üretici fiyatlarında ise 14 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken,15 üründe azalma, 7 üründe ise fiyat artışı meydana geldiğini bildirdi.
Şemsi Bayraktar, hem üreticide hem markette Şubat ayında en fazla fiyat düşüşünün yeşil soğanda görüldüğünü bildirerek, “market fiyatlarında en fazla fiyat artışı yüzde 22,92 ile mandalinada, en fazla fiyat düşüşü yüzde 26 ile yeşil soğanda görüldü. Üretici fiyatlarında ise elma fiyatı yüzde 25 artarken, yeşil soğan fiyatı yüzde 46,21 düştü” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri, takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklamalara devam ettiklerini bildirdi.
-Market fiyatlarındaki değişimler-
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Şubat ayındaki market fiyatlarına bakıldığında, 6 üründe fiyat değişimi görülmezken, 15 üründe azalma, 19 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti. Şubat ayında portakal, kuru soğan, nohut, yeşil mercimek, mısırözü yağı ve toz şeker fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşünün yüzde 26 ile en fazla yeşil soğanda olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 22,94 ile kabak, yüzde 21,05 ile pırasa, yüzde 19,94 ile patates, yüzde 19,51 ile marul, yüzde 16,81 ile ıspanak, yüzde 14,22 ile havuç, yüzde 10,16 ile domates, yüzde 9,10 ile sivri biber, yüzde 7,16 ile maydanoz, yüzde 5,37 ile salatalık, yüzde 3,32 ile karnabahar, yüzde 2,62 ile patlıcan, yüzde 1,21 ile ayçiçeği yağı, yüzde 0,63 ile dana eti izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 22,92 ile mandalinada görüldü. Mandalinadaki fiyat artışını yüzde 15,89 ile yeşil fasulye, yüzde 11,36 ile fındık, yüzde 10,3 ile limon, yüzde 9,51 ile kırmızı mercimek, yüzde 9,27 ile elma, yüzde 8,70 ile armut, yüzde 6,33 ile Antep fıstığı, yüzde 6,13 ile pirinç, yüzde 3,51 ile kuru fasulye, yüzde 2,86 ile kuru incir, yüzde 2,65 ile yumurta, yüzde 2,17 ile zeytinyağı, yüzde 1,62 ile kuru kayısı, yüzde 1,19 ile kuru üzüm, yüzde 1,10 ile lahana, yüzde 0,74 ile tavuk eti, yüzde 0,62 ile kuzu eti, yüzde 0,56 ile süt takip etti.”
-Üretici fiyatlarındaki değişimler-
. Şubat ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında, 14 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken,15 üründe azalma, 7 üründe ise fiyat artışı olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:
“Şubat ayında fiyatlarında havuç, maydanoz, kuru soğan, mandalina, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru incir, yumurta, kuzu eti ve zeytinyağı fiyatlarında değişim meydana gelmedi. Fiyat düşüşü yüzde 46,21 ile en fazla yeşil soğanda görüldü. Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 24,36 ile kabak, yüzde 20,35 ile marul, yüzde 15,98 ile patates, yüzde 12,79 ile ıspanak, yüzde 9,21 ile karnabahar, yüzde 8,88 ile lahana, yüzde 6,01 ile domates, yüzde 4,31 ile fındık, yüzde 4,06 ile salatalık, yüzde 3,85 ile pırasa, yüzde 2,49 ile sivri biber, yüzde 1,03 ile kuru üzüm, yüzde 0,83 ile patlıcan, yüzde 0,23 ile dana eti izledi.
En fazla fiyat artışı yüzde 25 ile elmada oldu. Elmadaki fiyat artışını yüzde 24,75 ile yeşil fasulye, yüzde 20,83 ile Antep fıstığı, yüzde 19,68 ile limon, yüzde 12,15 ile portakal, yüzde 11,11 ile armut, yüzde 5 ile süt takip etti.”
-Üretici-market fiyat farkında yeni lider mandalina-
Bayraktar, Şubat ayındaki, seçilmiş ürünlerde üretici ve market fiyatları arasındaki fark incelediğinde, en fazla farkın yüzde 426,72 ile mandalinada görüldüğünü bildirdi. Çok uzun bir süredir fiyat farkında maydanozun ilk sırada yer aldığını belirten Bayraktar, maydanozun Şubat ayında yüzde 426,42 ile çok az farkla da olsa mandalinanın gerisinde kaldığı bilgisini verdi. Bayraktar, lahanada yüzde 329,54, karhabaharda yüzde 307,85, ıspanakta yüzde 287,67, kuru soğanda yüzde 279,13, pırasada yüzde 276,67, kuru kayısıda yüzde 271,56, portakalda yüzde 260, kırmızı mercimekte yüzde 254,48, marulda yüzde 241,30, elmada yüzde 254,40, armutta yüzde 230,45, kabakta yüzde 226,28, limonda yüzde 215,26, pirinçte yüzde 214,05, yeşil soğanda yüzde 202,73 fiyat farkı bulunduğunu vurguladı.
-Fiyat değişimlerinin nedenleri-
Bayraktar, üreticide fiyatı artan ürünlere bakıldığında elmada piyasaya arz edilen ürünün depolardan sağlandığını, talepteki canlanmaya bağlı olarak fiyatın artış gösterdiğini bildirdi. Yeşil fasulyede arzın örtü altından sağlandığını, hasat edilen ürün miktarının az olmasına bağlı olarak fiyatlarda artış meydana geldiğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Antep fıstığında rekoltenin düşük olmasına bağlı arzdaki daralma nedeniyle fiyatlar artış gösterdi. Limonda görülen fiyat artışında ise yataklık olarak tabir edilen limonların piyasaya arz edilmesi etkili oldu. Mandalinada ise yavaş yavaş sezonun sonuna yaklaşılması sonucu arzdaki daralma fiyatları artırdı.
Fiyatı düşen ürünlerden yeşil soğanda ekimlerin artışına bağlı olarak rekoltenin artmasıyla fiyatlar geriledi. Karnabahar, ıspanak, lahana gibi ürünlerde hava sıcaklıklarında meydana gelen artışa bağlı olgunlaşmanın hızlanmasıyla birlikte hasat edilen ürün miktarındaki artış, fiyatlarda düşüşe yol açtı.”
Bayraktar, genel olarak değerlendirdiklerinde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiğinin görüldüğünü bildirdi.
Seçilmiş ürünlerde market, üretici fiyatlarındaki aylık değişim ile üretici, hal, pazar, market fiyatları şöyle:
Seçilmiş ürünlerde market fiyatları ve fiyatlardaki aylık değişim oranı:
|
Ürünler |
31 Ocak 2014 (TL/Kg) |
28 Şubat 2014 (TL/Kg) |
31 Ocak 2014/ 28 Şubat 2014 Değişim (Yüzde) |
|
Mandalina |
2,91 |
3,58 |
22,92 |
|
Yeşil Fasulye |
9,53 |
11,05 |
15,89 |
|
Fındık (İç) |
23,97 |
26,69 |
11,36 |
|
Limon |
3,22 |
3,55 |
10,30 |
|
Kırmızı Mercimek |
4,50 |
4,93 |
9,51 |
|
Elma |
3,24 |
3,54 |
9,27 |
|
Armut |
3,80 |
4,13 |
8,70 |
|
Antep Fıstığı |
36,58 |
38,90 |
6,33 |
|
Pirinç |
6,33 |
6,72 |
6,13 |
|
Kuru Fasulye |
9,23 |
9,56 |
3,51 |
|
Kuru İncir |
14,32 |
14,73 |
2,86 |
|
Yumurta |
0,38 |
0,39 |
2,65 |
|
Zeytinyağı |
15,36 |
15,69 |
2,17 |
|
Kuru Kayısı |
14,63 |
14,86 |
1,62 |
|
Kuru Üzüm |
10,82 |
10,95 |
1,19 |
|
Lahana |
1,38 |
1,40 |
1,10 |
|
Tavuk Eti |
6,31 |
6,36 |
0,74 |
|
Kuzu Eti |
36,24 |
36,46 |
0,62 |
|
1 Litre Süt |
2,99 |
3,00 |
0,56 |
|
Portakal |
2,16 |
2,16 |
0,00 |
|
Kuru Soğan |
1,16 |
1,16 |
0,00 |
|
Nohut |
5,70 |
5,70 |
0,00 |
|
Yeşil Mercimek |
4,90 |
4,90 |
0,00 |
|
Mısırözü Yağı |
6,55 |
6,55 |
0,00 |
|
Toz Şeker |
3,32 |
3,32 |
0,00 |
|
Dana Eti |
28,68 |
28,50 |
-0,63 |
|
Ayçiçeği Yağı |
5,49 |
5,42 |
-1,21 |
|
Patlıcan |
4,37 |
4,25 |
-2,62 |
|
Karnabahar |
1,94 |
1,88 |
-3,32 |
|
Salatalık |
3,23 |
3,05 |
-5,37 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,78 |
0,72 |
-7,16 |
|
Sivri Biber |
5,43 |
4,93 |
-9,10 |
|
Domates |
3,25 |
2,92 |
-10,16 |
|
Havuç |
2,04 |
1,75 |
-14,22 |
|
Ispanak |
2,33 |
1,94 |
-16,81 |
|
Marul (Adet) |
2,54 |
2,05 |
-19,51 |
|
Patates |
3,82 |
3,06 |
-19,94 |
|
Pırasa |
2,39 |
1,88 |
-21,05 |
|
Kabak |
2,94 |
2,26 |
-22,94 |
|
Yeşil Soğan |
4,50 |
3,33 |
-26,00 |
Seçilmiş ürünlerde üretici fiyatları ve fiyatlarındaki aylık değişim oranı:
|
Ürünler |
31 Ocak 2014 (TL/Kg) |
28 Şubat 2014 (TL/Kg) |
31 Ocak 2014/ 28 Şubat 2014 Değişim (Yüzde) |
|
Elma |
0,80 |
1,00 |
25,00 |
|
Yeşil Fasulye |
4,00 |
4,99 |
24,75 |
|
Antep Fıstığı |
24,00 |
29,00 |
20,83 |
|
Limon |
0,94 |
1,13 |
19,68 |
|
Portakal |
0,54 |
0,60 |
12,15 |
|
Armut |
1,13 |
1,25 |
11,11 |
|
1 Litre Süt |
1,00 |
1,05 |
5,00 |
|
Havuç |
0,79 |
0,79 |
0,00 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,14 |
0,14 |
0,00 |
|
Kuru Soğan |
0,31 |
0,31 |
0,00 |
|
Mandalina |
0,68 |
0,68 |
0,00 |
|
Kuru Fasulye |
3,20 |
3,20 |
0,00 |
|
Nohut |
2,15 |
2,15 |
0,00 |
|
Kırmızı Mercimek |
1,39 |
1,39 |
0,00 |
|
Yeşil Mercimek |
1,70 |
1,70 |
0,00 |
|
Pirinç |
2,14 |
2,14 |
0,00 |
|
Kuru Kayısı |
4,00 |
4,00 |
0,00 |
|
Kuru İncir |
5,00 |
5,00 |
0,00 |
|
Yumurta |
0,25 |
0,25 |
0,00 |
|
Kuzu Eti |
22,00 |
22,00 |
0,00 |
|
Zeytinyağı |
7,00 |
7,00 |
0,00 |
|
Dana Eti |
17,42 |
17,38 |
-0,23 |
|
Patlıcan |
2,01 |
2,00 |
-0,83 |
|
Kuru Üzüm |
4,85 |
4,80 |
-1,03 |
|
Sivri Biber |
2,01 |
1,96 |
-2,49 |
|
Pırasa |
0,52 |
0,50 |
-3,85 |
|
Salatalık |
1,15 |
1,10 |
-4,06 |
|
Fındık (İç) |
13,00 |
12,44 |
-4,31 |
|
Domates |
1,11 |
1,04 |
-6,01 |
|
Lahana |
0,36 |
0,33 |
-8,88 |
|
Karnabahar |
0,51 |
0,46 |
-9,21 |
|
Ispanak |
0,57 |
0,50 |
-12,79 |
|
Patates |
1,54 |
1,30 |
-15,98 |
|
Marul (Adet) |
0,75 |
0,60 |
-20,35 |
|
Kabak |
0,92 |
0,69 |
-24,36 |
|
Yeşil Soğan |
2,05 |
1,10 |
-46,21 |
Seçilmiş ürünlerde 28 Şubat 2014 tarihi itibarıyla ortalama üretici, hal, pazar ve market fiyatları ve fiyatlar arasındaki farklar:
|
Ürünler |
Üretici Fiyatı (TL) |
Hal Fiyatı (TL) |
Pazar Fiyatı (TL) |
Market Fiyatı (TL) |
Hal/ Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Pazar/ Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Market/ Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
|
Domates |
1,04 |
1,50 |
2,29 |
2,92 |
43,77 |
119,65 |
179,61 |
|
Salatalık |
1,10 |
1,72 |
2,51 |
3,05 |
55,59 |
127,34 |
176,74 |
|
Sivri Biber |
1,96 |
3,32 |
4,54 |
4,93 |
69,22 |
131,72 |
151,73 |
|
Yeşil Fasulye |
4,99 |
8,00 |
9,41 |
11,05 |
60,32 |
88,63 |
121,40 |
|
Patlıcan |
2,00 |
2,53 |
3,29 |
4,25 |
26,46 |
64,86 |
112,88 |
|
Kabak |
0,69 |
1,21 |
1,92 |
2,26 |
74,28 |
176,44 |
226,28 |
|
Ispanak |
0,50 |
0,84 |
1,54 |
1,94 |
68,00 |
208,33 |
287,67 |
|
Pırasa |
0,50 |
0,81 |
1,67 |
1,88 |
62,00 |
233,33 |
276,67 |
|
Lahana |
0,33 |
0,58 |
1,40 |
1,40 |
78,46 |
330,77 |
329,54 |
|
Karnabahar |
0,46 |
0,70 |
1,31 |
1,88 |
52,17 |
184,42 |
307,85 |
|
Havuç |
0,79 |
1,06 |
1,30 |
1,75 |
34,18 |
64,56 |
121,52 |
|
Marul (Adet) |
0,60 |
0,98 |
1,50 |
2,05 |
63,89 |
150,00 |
241,30 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,14 |
0,23 |
0,63 |
0,72 |
66,67 |
362,96 |
436,42 |
|
Yeşil Soğan (Kg) |
1,10 |
2,13 |
3,00 |
3,33 |
93,18 |
172,73 |
202,73 |
|
Kuru Soğan |
0,31 |
0,57 |
1,21 |
1,16 |
84,78 |
294,02 |
279,13 |
|
Patates |
1,30 |
2,07 |
2,63 |
3,06 |
59,38 |
102,44 |
135,86 |
|
Portakal |
0,60 |
0,97 |
1,60 |
2,16 |
61,67 |
166,67 |
260,00 |
|
Mandalina |
0,68 |
1,30 |
2,10 |
3,58 |
91,18 |
208,82 |
426,72 |
|
Limon |
1,13 |
1,68 |
2,74 |
3,55 |
48,89 |
143,70 |
215,26 |
|
Elma |
1,00 |
1,76 |
2,40 |
3,54 |
76,00 |
140,00 |
254,40 |
|
Armut |
1,25 |
2,42 |
3,09 |
4,13 |
93,60 |
147,20 |
230,45 |
|
Kuru Fasulye |
3,20 |
6,50 |
7,93 |
9,56 |
103,13 |
147,81 |
198,65 |
|
Nohut |
2,15 |
3,05 |
5,45 |
5,70 |
41,86 |
153,49 |
165,12 |
|
Kırmızı Mercimek |
1,39 |
2,78 |
4,33 |
4,93 |
99,64 |
211,51 |
254,48 |
|
Yeşil Mercimek |
1,70 |
2,35 |
3,70 |
4,90 |
38,24 |
117,65 |
188,24 |
|
Pirinç |
2,14 |
3,80 |
4,19 |
6,72 |
77,57 |
95,68 |
214,05 |
|
Kuru Kayısı |
4,00 |
- |
10,00 |
14,86 |
- |
150,00 |
271,56 |
|
Kuru Üzüm |
4,80 |
- |
9,25 |
10,95 |
- |
92,71 |
128,02 |
|
Kuru İncir |
5,00 |
- |
11,50 |
14,73 |
- |
130,00 |
194,50 |
|
Fındık (İç) |
12,44 |
- |
20,00 |
26,69 |
- |
60,77 |
114,54 |
|
Antep Fıstığı |
29,00 |
- |
25,00 |
38,90 |
- |
-13,79 |
34,14 |
|
Yumurta |
0,25 |
- |
0,45 |
0,39 |
- |
83,67 |
60,88 |
|
1 Litre Süt |
1,05 |
- |
- |
3,00 |
- |
- |
185,87 |
|
Dana Eti |
17,38 |
- |
- |
28,50 |
- |
- |
63,99 |
|
Kuzu Eti |
22,00 |
- |
- |
36,46 |
- |
- |
65,74 |
|
Zeytinyağı |
7,00 |
- |
- |
15,69 |
- |
- |
124,17 |
|
Mısırözü Yağı |
- |
- |
- |
6,55 |
- |
- |
- |
|
Ayçiçeği Yağı |
- |
- |
- |
5,42 |
- |
- |
- |
|
Toz Şeker |
- |
- |
- |
3,32 |
- |
- |
- |
|
Tavuk Eti |
- |
- |
- |
6,36 |
- |
- |
- |
Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden alınmıştır. Pirinç, kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları Gimat toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Baklagil fiyatları sezon ortalamasıdır.