-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Tarımda üretici fiyatları Aralık ayında yüzde 2,49, yıllıkta
artış yüzde 7,58 arttı. On iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 1,34 düştü”
-“2013 yılı tarımda üretici ortalama fiyatları, 2012 yılı
ortalama fiyatlarına göre yüzde 1,34 geriledi”
-“Aralık ayında tüketicide gıda ve alkolsüz içeceklerde
fiyatlar yüzde 1,46, yıllıkta yüzde 9,67 yükseldi”
-“Aralık ayında market fiyatlarına bakıldığında; 10 üründe
fiyat değişimi olmazken, 4 üründe azalma, 26 üründe ise
fiyat artışı görüldü”
-“Üretici fiyatlarına bakıldığında ise 14 üründe fiyatlar
bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 5 üründe azalma,
17 üründe ise fiyat artışları meydana geldi”
-“Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 4,82 ile
pırasada, en fazla fiyat artışı yüzde 104,94 ile patlıcanda
görüldü”
-“Üretici fiyatlarında ise portakal fiyatı yüzde 10,83
düşerken, patlıcan fiyatı yüzde 137,10 arttı”
Ankara – 03.01.2014 - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda üretici fiyatlarının Aralık ayında yüzde 2,49, yıllıkta artış yüzde 7,58 arttığını, on iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 1,34 düştüğünü bildirdi.
Şemsi Bayraktar, bir diğer ifadeyle, 2013 yılı tarımda üretici ortalama fiyatlarının, 2012 yılı ortalama fiyatlarına göre yüzde 1,34 gerilediğine dikkati çekti.
Bayraktar, Aralık ayında tüketicide gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyatların yüzde 1,46, yıllıkta yüzde 9,67 yükseldiğini belirtti.
Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklama yapmaya devam ettiklerini bildirdi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, Aralık ayı genel enflasyonun üretici fiyatlarında yüzde 1,11, tüketici fiyatlarında yüzde 0,46, yıllıkta üretici fiyatlarının yüzde 6,97, tüketici fiyatlarının yüzde 7,40 arttığını vurguladı.
Bayraktar, “Tarımda üretici fiyatları yıllıkta yüzde 7,58 artarken, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 1,34 geriledi. Üretici fiyatları Aralık ayında madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 0,66, elektrik, gaz ve suda yüzde 1, imalat sanayinde yüzde 0,82 arttı. Üretici fiyatlarında sanayide, Aralık’ta aylık yüzde 0,84, yıllık yüzde 6,85 artış yaşandı” dedi.
Yıllık üretici enflasyonunun genel tarımda yüzde 7,58, tarım ve avcılıkta yüzde 7,77, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 5,02 arttığını, balıkçılıkta yüzde 1,59 arttığını vurgulayan Bayraktar, Aralık ayında fiyatların aylık bazda tarım, avcılıkta yüzde 2,27, balıkçılıkta yüzde 19,37 artarken, ormancılık, tomrukçulukta yüzde 0,37 düştüğünü belirtti.
Şemsi Bayraktar, hem üreticide hem markette en fazla fiyat artışının patlıcanda görüldüğünü bildirerek, “market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 4,82 ile pırasada, en fazla fiyat artışı yüzde 104,94 ile patlıcanda görüldü. Üretici fiyatlarında ise portakal fiyatı yüzde 10,83 düşerken, patlıcan fiyatı yüzde 137,10 arttı” dedi.
-Market fiyatlarındaki değişimler-
Bayraktar, Aralık ayı itibarıyla market fiyatlarına bakıldığında; 10 üründe bir ay öncesine göre fiyat değişimi görülmezken, 4 üründe azalma, 26 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti.
Aralık ayında, maydanoz, kuru soğan, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, kuru incir, süt, dana eti, kuzu eti, mısırözü yağı ve toz şeker fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 4,82 oran ile en fazla pırasada olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Pırasadaki fiyat düşüşünü yüzde 1,46 ile limon, yüzde 1,22 ile armut, yüzde 0,49 ile ayçiçeği yağı izledi. Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 104,94 oran ile patlıcanda görülmüştür. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 57,73 ile yeşil fasulye, yüzde 50,03 ile kabak, yüzde 46,78 ile sivri biber, yüzde 44,39 ile marul, yüzde 29,90 ile domates, yüzde 28,66 ile havuç, yüzde 24,22 ile yeşil soğan, yüzde 23,08 ile salatalık, yüzde 22,38 ile patates, yüzde 12,10 ile mandalina, yüzde 9,93 ile karnabahar, yüzde 8,50 ile kuru fasulye, yüzde 5,57 ile ıspanak, yüzde 4,23 ile zeytinyağı, yüzde 4,12 ile tavuk eti, yüzde 2,85 ile portakal, yüzde 2,41 ile yumurta, yüzde 2,26 ile kuru üzüm, yüzde 2,06 ile pirinç, yüzde 1,79 ile elma, yüzde 1,09 ile kuru kayısı, yüzde 1,07 ile lahana, yüzde 1,03 ile Antep fıstığı, yüzde 0,76 ile fındık, yüzde 0,49 ile nohut takip etti.”
-Üretici fiyatlarındaki değişimler-
Aralık ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında; 14 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 5 üründe azalma, 17 üründe ise fiyat artışları olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:
“Aralık ayında, pırasa, lahana, maydanoz, limon, armut, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru incir, fındık ve süt fiyatlarında değişim meydana gelmedi. Fiyat düşüşü yüzde 10,83 oran ile en fazla portakalda görüldü. Portakaldaki fiyat düşüşünü yüzde 8,14 ile kuru soğan, yüzde 3 ile kuru üzüm, yüzde 1,74 ile dana eti, yüzde 1,36 ile Antep fıstığı izledi. En fazla fiyat artışı yüzde 137,10 oran patlıcanda oldu. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 92,31 ile kabak, yüzde 81 ile sivri biber, yüzde 66 ile yeşil fasulye, yüzde 54,34 ile yeşil soğan, yüzde 42,15 ile domates, yüzde 37,53 ile salatalık, yüzde 26,96 ile havuç, yüzde 19,19 ile patates, yüzde 15,38 ile karnabahar, yüzde 13,99 elma, yüzde 10,77 ile marul, yüzde 9,20 ile mandalina, yüzde 7,69 ile zeytinyağı, yüzde 5,33 ile ıspanak, yüzde 5,11 ile kuzu eti, yüzde 4,35 ile yumurta izledi.”
-Fiyat değişimlerinin nedenleri-
Bayraktar, üreticide fiyatı artan ürünlere bakıldığında patlıcan, kabak, sivri biber, yeşil fasulye, yeşil soğan, domates, salatalık gibi ürünlerde arzın örtü altından sağlandığını, mevsim itibarıyla yaşanan düşük sıcaklıkların etkisiyle hasat edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyatlarda artış meydana geldiğini belirtti.
Havuç ve patateste ekim alanlarındaki daralmaya bağlı olarak arzda meydana gelen daralmanın fiyatlara yansıdığını bildiren Bayraktar, “Mandalinada ise hasat edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyatlar bir miktar artarken, zeytinyağında da bu yıl rekoltenin düşük olması fiyatlarda artışa yol açtı” dedi.
Fiyatı düşen ürünlere bakıldığında, portakalda hasat edilen ürün miktarındaki artışla birlikte fiyatlarda bir miktar düşüş meydana geldiğine dikkati çeken Bayraktar, genel olarak değerlendirdiklerinde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiğinin görüldüğünü vurguladı.
Seçilmiş ürünlerde market, üretici fiyatlarındaki aylık değişim ile üretici, hal, pazar, market fiyatları şöyle:
Seçilmiş ürünlerde market fiyatları ve fiyatlardaki aylık değişim oranı:
|
Market Fiyatları |
30 Kasım 2013 (TL/Kg) |
31 Aralık 2013 (TL/Kg) |
30 Kasım / 31 Aralık 2013 Değişim (Yüzde) |
|
Patlıcan |
2,44 |
5,00 |
104,94 |
|
Yeşil Fasulye |
4,39 |
6,92 |
57,73 |
|
Kabak |
2,08 |
3,12 |
50,03 |
|
Sivri Biber |
2,98 |
4,37 |
46,78 |
|
Marul (Adet) |
1,72 |
2,49 |
44,39 |
|
Domates |
2,61 |
3,39 |
29,90 |
|
Havuç |
1,65 |
2,12 |
28,66 |
|
Yeşil Soğan |
3,62 |
4,50 |
24,22 |
|
Salatalık |
2,39 |
2,94 |
23,08 |
|
Patates |
2,08 |
2,54 |
22,38 |
|
Mandalina |
2,06 |
2,31 |
12,10 |
|
Karnabahar |
2,72 |
2,99 |
9,93 |
|
Kuru Fasulye |
6,94 |
7,53 |
8,50 |
|
Ispanak |
2,29 |
2,42 |
5,57 |
|
Zeytinyağı |
13,78 |
14,37 |
4,23 |
|
Tavuk Eti |
6,22 |
6,48 |
4,12 |
|
Portakal |
1,99 |
2,05 |
2,85 |
|
Yumurta |
0,36 |
0,37 |
2,41 |
|
Kuru Üzüm |
11,07 |
11,32 |
2,26 |
|
Pirinç |
5,35 |
5,46 |
2,06 |
|
Elma |
3,12 |
3,18 |
1,79 |
|
Kuru Kayısı |
13,73 |
13,88 |
1,09 |
|
Lahana |
1,56 |
1,58 |
1,07 |
|
Antep Fıstığı |
33,90 |
34,25 |
1,03 |
|
Fındık (İç) |
21,97 |
22,13 |
0,76 |
|
Nohut |
5,39 |
5,42 |
0,49 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,78 |
0,78 |
0,00 |
|
Kuru Soğan |
1,11 |
1,11 |
0,00 |
|
Kırmızı Mercimek |
4,13 |
4,13 |
0,00 |
|
Yeşil Mercimek |
4,58 |
4,58 |
0,00 |
|
Kuru İncir |
14,76 |
14,76 |
0,00 |
|
1 Litre Süt |
2,97 |
2,97 |
0,00 |
|
Dana Eti |
28,59 |
28,59 |
0,00 |
|
Kuzu Eti |
35,92 |
35,92 |
0,00 |
|
Mısırözü Yağı |
6,55 |
6,55 |
0,00 |
|
Toz Şeker |
3,31 |
3,31 |
0,00 |
|
Ayçiçek Yağı |
5,56 |
5,53 |
-0,49 |
|
Armut |
3,38 |
3,34 |
-1,22 |
|
Limon |
2,29 |
2,26 |
-1,46 |
|
Pırasa |
2,13 |
2,03 |
-4,82 |
Seçilmiş ürünlerde üretici fiyatları ve fiyatlarındaki aylık değişim oranı:
|
Üretici Fiyatları |
30 Kasım 2013 (TL/Kg) |
31 Aralık 2013 (TL/Kg) |
30 Kasım/31 Aralık 2013 Değişim (Yüzde) |
|
Patlıcan |
0,94 |
2,24 |
137,10 |
|
Kabak |
0,61 |
1,17 |
92,31 |
|
Sivri Biber |
1,00 |
1,81 |
81,00 |
|
Yeşil Fasulye |
1,50 |
2,49 |
66,00 |
|
Yeşil Soğan |
1,33 |
2,05 |
54,34 |
|
Domates |
0,87 |
1,24 |
42,15 |
|
Salatalık |
0,72 |
0,98 |
37,53 |
|
Havuç |
0,58 |
0,73 |
26,96 |
|
Patates |
0,90 |
1,08 |
19,19 |
|
Karnabahar |
0,65 |
0,75 |
15,38 |
|
Elma |
0,64 |
0,73 |
13,99 |
|
Marul (Adet) |
0,65 |
0,72 |
10,77 |
|
Mandalina |
0,54 |
0,59 |
9,20 |
|
Zeytinyağı |
6,50 |
7,00 |
7,69 |
|
Ispanak |
0,50 |
0,53 |
5,33 |
|
Kuzu Eti |
20,16 |
21,19 |
5,11 |
|
Yumurta |
0,23 |
0,24 |
4,35 |
|
Pırasa |
0,52 |
0,52 |
0,00 |
|
Lahana |
0,39 |
0,39 |
0,00 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,13 |
0,13 |
0,00 |
|
Limon |
0,61 |
0,61 |
0,00 |
|
Armut |
1,13 |
1,13 |
0,00 |
|
Kuru Fasulye |
3,20 |
3,20 |
0,00 |
|
Nohut |
2,15 |
2,15 |
0,00 |
|
Kırmızı Mercimek |
1,39 |
1,39 |
0,00 |
|
Yeşil Mercimek |
1,70 |
1,70 |
0,00 |
|
Pirinç |
2,14 |
2,14 |
0,00 |
|
Kuru Kayısı |
4,00 |
4,00 |
0,00 |
|
Kuru İncir |
5,00 |
5,00 |
0,00 |
|
Fındık (İç) |
12,76 |
12,76 |
0,00 |
|
1 Litre Süt |
1,00 |
1,00 |
0,00 |
|
Antep Fıstığı |
23,50 |
23,18 |
-1,36 |
|
Dana Eti |
16,67 |
16,38 |
-1,74 |
|
Kuru Üzüm |
5,00 |
4,85 |
-3,00 |
|
Kuru Soğan |
0,29 |
0,26 |
-8,14 |
|
Portakal |
0,60 |
0,54 |
-10,83 |
Seçilmiş ürünlerde 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla ortalama üretici, hal, pazar ve market fiyatları ve fiyatlar arasındaki farklar:
|
Ürünler |
Üretici Fiyatı |
Hal Fiyatı |
Pazar Fiyatı |
Market Fiyatı |
Hal/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Pazar/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
Market/Üretici Fiyat Farkı (Yüzde) |
|
Domates |
1,24 |
1,90 |
2,50 |
3,39 |
53,64 |
102,16 |
173,81 |
|
Salatalık |
0,98 |
1,58 |
2,33 |
2,94 |
61,02 |
137,29 |
198,87 |
|
Sivri Biber |
1,81 |
2,70 |
4,08 |
4,37 |
49,17 |
125,51 |
141,56 |
|
Yeşil Fasulye |
2,49 |
3,42 |
4,60 |
6,92 |
37,35 |
84,66 |
177,83 |
|
Patlıcan |
2,24 |
3,10 |
3,92 |
5,00 |
38,60 |
75,04 |
123,72 |
|
Kabak |
1,17 |
1,60 |
2,40 |
3,12 |
37,14 |
105,57 |
167,62 |
|
Ispanak |
0,53 |
0,93 |
1,92 |
2,42 |
75,63 |
263,92 |
359,92 |
|
Pırasa |
0,52 |
1,01 |
1,80 |
2,03 |
93,91 |
246,15 |
289,96 |
|
Lahana |
0,39 |
0,73 |
1,25 |
1,58 |
90,48 |
224,68 |
309,87 |
|
Karnabahar |
0,75 |
1,38 |
2,40 |
2,99 |
83,33 |
219,73 |
298,67 |
|
Havuç |
0,73 |
0,98 |
1,53 |
2,12 |
34,25 |
109,59 |
190,23 |
|
Marul (Adet) |
0,72 |
0,92 |
1,92 |
2,49 |
27,78 |
166,20 |
245,60 |
|
Maydanoz (Adet) |
0,13 |
0,24 |
0,57 |
0,78 |
84,62 |
335,90 |
500,00 |
|
Yeşil Soğan (Kg) |
2,05 |
3,35 |
3,90 |
4,50 |
63,81 |
90,71 |
120,05 |
|
Kuru Soğan |
0,26 |
0,52 |
1,05 |
1,11 |
97,47 |
298,73 |
319,62 |
|
Patates |
1,08 |
1,50 |
2,10 |
2,54 |
39,32 |
95,05 |
136,17 |
|
Portakal |
0,54 |
0,99 |
1,63 |
2,05 |
85,36 |
203,74 |
282,55 |
|
Mandalina |
0,59 |
1,07 |
1,88 |
2,31 |
79,78 |
217,13 |
289,10 |
|
Limon |
0,61 |
1,08 |
1,82 |
2,26 |
77,69 |
200,28 |
272,82 |
|
Elma |
0,73 |
1,40 |
1,96 |
3,18 |
90,91 |
167,27 |
333,09 |
|
Armut |
1,13 |
2,18 |
2,70 |
3,34 |
93,78 |
140,00 |
196,53 |
|
Kuru Fasulye |
3,20 |
6,75 |
6,20 |
7,53 |
110,94 |
93,75 |
135,40 |
|
Nohut |
2,15 |
3,05 |
5,15 |
5,42 |
41,86 |
139,53 |
152,06 |
|
Kırmızı Mercimek |
1,39 |
1,95 |
3,40 |
4,13 |
40,29 |
144,60 |
197,12 |
|
Yeşil Mercimek |
1,70 |
2,35 |
3,50 |
4,58 |
38,24 |
105,88 |
169,41 |
|
Pirinç |
2,14 |
3,45 |
3,35 |
5,46 |
61,21 |
56,54 |
155,11 |
|
Kuru Kayısı |
4,00 |
|
8,75 |
13,88 |
- |
118,75 |
246,88 |
|
Kuru Üzüm |
4,85 |
|
10,00 |
11,32 |
- |
106,19 |
133,32 |
|
Kuru İncir |
5,00 |
|
12,50 |
14,76 |
- |
150,00 |
195,20 |
|
Fındık (İç) |
12,76 |
|
17,75 |
22,13 |
- |
39,11 |
73,46 |
|
Antep Fıstığı |
23,18 |
|
25,00 |
34,25 |
- |
7,85 |
47,76 |
|
Yumurta |
0,24 |
|
0,40 |
0,37 |
- |
66,67 |
53,61 |
|
1 Litre Süt |
1,00 |
|
|
2,97 |
- |
- |
196,67 |
|
Dana Eti |
16,38 |
|
|
28,59 |
- |
- |
74,53 |
|
Kuzu Eti |
21,19 |
|
|
35,92 |
- |
- |
69,52 |
|
Zeytinyağı |
7,00 |
|
|
14,37 |
- |
- |
105,21 |
|
Mısırözü Yağı |
|
|
|
6,55 |
- |
- |
- |
|
Ayçiçek Yağı |
|
|
|
5,53 |
- |
- |
- |
|
Toz Şeker |
|
|
|
3,31 |
- |
- |
- |
|
Tavuk Eti |
|
|
|
6,48 |
- |
- |
- |
Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden alınmıştır. Pirinç, kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları Gimat toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Baklagil fiyatları sezon ortalamasıdır.