-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “1 milyar 77,2 milyon adet kesme çiçek üretiminin
yüzde 93’ü olan 1 milyar 1,8 milyon adedi örtü altında yapılıyor”
-“11,8 milyon metrekare kesme çiçek üretim alanının 9,9 milyon metrekaresi örtü altı alanlardan oluştu”
-“2011 yılında 961 milyon adet olan örtü altı kesme çiçek üretimi, 2012 yılında 1 milyar adedi aştı”
-“Kesme çiçek üretimde yüzde 42,69 payla Antalya birinci olurken, İzmir yüzde 32,71 ile ikinci, Yalova yüzde 12,70 payla üçüncü, Isparta yüzde 4,57 payla dördüncü sırayı aldı”
-“Bu illeri Konya, Mersin, İstanbul, Tokat, Bursa, Sakarya, Adana izledi”
-“Zengin gen kaynaklarımız ve doğal floramız değerlendirilerek yerli doğal bitkilerin kültüre alınması, yurt içinde ve dış ticarette bu bitkilerin pazara sunulması ülkemize önemli bir rekabet avantajı sağlayacaktır”
-“Süs bitkisi üretiminde ileri teknoloji, yıl boyu kontrollü üretim ve topraksız tarım gibi modern üretim tekniklerinin kullanımı teşvik edilmeli”
Ankara – 12.12.2013 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kesme çiçek üretiminin büyük bölümünün örtü altında gerçekleştiğini bildirerek, “1 milyar 77 milyon adet kesme çiçek üretiminin yüzde 93’ü olan 1 milyar 1,8 milyon adedi örtü altında yapılıyor. 11,8 milyon metrekare kesme çiçek üretim alanının 9,9 milyon metrekaresi örtü altı alanlardan oluştu” dedi.
Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada, 2011 yılında 961,6 milyon adet olan örtü altı kesme çiçek üretiminin, 2012 yılında 1 milyar adedi aşarak 1 milyar 1,8 milyon adede yükseldiği bilgisini verdi.
Kesme çiçek üretimde yüzde 42,69 payla Antalya’nın birinci, İzmir’in yüzde 32,71 ile ikinci, Yalova’nın yüzde 12,70 payla üçüncü, Isparta’nın yüzde 4,57 payla dördüncü olduğuna dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“2012 yılında Antalya 459,8 milyon, İzmir 352,3 milyon, Yalova 136,9 milyon, Isparta 49,3 milyon kesme çiçek üretti. Bu illeri kesme çiçek üretiminde, yüzde 1,86 pay ve 20 milyon adetle Konya, yüzde 1,24 pay ve 13,3 milyon adetle Mersin, yüzde 1,19 pay ve 12,8 milyon adetle İstanbul izledi. Yüzde 0,89 pay ve 9,5 milyon adetle Tokat, yüzde 0,56 pay ve 6,1 milyon adetle Bursa, yüzde 0,32 pay ve 3,4 milyon adetle Sakarya, yüzde 0,28 pay ve 3 milyon 60 bin adetle Adana, İstanbul’u takip etti. Adana’yı ise yüzde 0,19 pay ve 2 milyon 65 bin adetle Burdur, yüzde 0,15 pay ve 1 milyon 571 bin adetle Elazığ, yüzde 0,13 pay ve 1 milyon 397 bin adetle Samsun, yüzde 0,10 pay ve 1 milyon 47 bin adetle Aydın izledi.
Kastamonu, Ankara, Hatay, Şanlıurfa, Kocaeli, Ordu, Bolu, Malatya, Afyonkarahisar, Adıyaman, Balıkesir, Düzce, Muğla ve Tekirdağ diğer kesme çiçek üreticisi iller olarak sıralandı.
-1 milyar 77 milyon çiçeğin 622 milyondan fazlası karanfil-
En fazla kesme çiçek üretimi karanfilde gerçekleştirildi. 2011 yılında 588,5 milyon adet olan karanfil üretimi 2012 yılında 622,6 milyon adede çıktı. Kesme çiçekte, karanfilden sonra en fazla 124,7 milyon adetle gerbera, 111,8 milyon adetle gül (kesme) üretildi. 2012 yılında 36 milyondan fazla kasımpatı (krizantem), 30 milyona yakın fresia, 24 milyona yakın lale, 18 milyondan fazla lisianthus ve altınbaşak (solidago), 18 milyona yakın gypsohilla, 17 milyondan fazla glayöl, 14 milyondan fazla zambak (lilyum), 9 milyona yakın nergiz, 6 milyona yakın şebboy, 2 milyondan fazla sümbül, 1,5 milyondan fazla Manisa lalesi (anemon), 1 milyondan fazla iris, 322 bin 900 adet orkide, 297 bin 500 adet statice üretimi yapıldı. Geçen yıl 22,2 milyon adet de bu çiçeklerin haricinde kesme çiçek üretildi.”
-Süs bitkilerinde 9 aylık ihracat 59 milyon dolar-
Bayraktar, 2010 yılında 56 milyon dolar olan süs bitkileri ihracatının 2011 yılında 76 milyon dolara çıktığını, 2012 yılında 73 milyon dolara gerilediğini bildirerek, bu yılın Ocak-Eylül döneminde de 59 milyon dolarlık ihracat yapıldığı bilgisini verdi. Bu yılın 9 aylık döneminde en fazla ihracatın 9,4 milyon dolarla Hollanda’ya yapıldığını bildiren Bayraktar, “Almanya’ya 8,6, İngiltere’ye 8,3, Türkmenistan’a 7,4, Irak’a 5,4, Azerbaycan’a 5, Ukrayna’ya 2,6, Rusya’ya 2,3, Romanya’ya 2,2 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Bu rakamlar Türkiye’nin potansiyelini yansıtmaktan çok öte. Türkiye, süs bitkilerinde milyarlarca dolarlık ihracat yapabilecek potansiyele sahip” dedi.
-“Çiçek artık sadece süs bitkisi değil, gelir getiren tarım faaliyeti”-
Bayraktar, günümüzde çiçeğin artık sadece süs bitkisi değil, para kazandıran, gelir getiren tarım faaliyeti olduğunu bildirdi. Dünyada da pek çok ülkenin bunun farkına vardığını ve çiçekten para kazanır duruma geldiğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Süs bitkileri sektörü son yıllarda dünyada pek çok ülkede ve Türkiye’de önemli gelişmeler göstermiştir. Süs bitkileri içinde en çok üretilen çeşit artan talep miktarına paralel kesme çiçeklerdir. Günümüzde hemen her ülkede çiçek yetiştirilmektedir. Ancak ticari anlamda kesme çiçek üretimi 50’den fazla ülkede yapılmaktadır. Kesme çiçek sektörü yarattığı istihdam ve ihracat hacmi dolayısıyla birçok ülkenin ekonomisinde giderek artan bir öneme sahip olmaktadır.
Türkiye, mevcut iklim ve coğrafi yapısıyla, kesme çiçek üretimi açısından büyük potansiyeli olan ülkelerin başında gelmektedir.
Ülkemizde süs bitkileri sektörünün gelişmesi, dünya ülkelerine benzer şekilde kentleşme olgusunun hızlandığı 1940’lı yıllarda İstanbul ve çevresinde başlamış, daha sonra uygun iklimsel özelliklere sahip olan Ege ve Akdeniz Bölgelerine genişlemiştir.
Örtü altı süs bitkileri üretimi de, ticari değerindeki artışa bağlı olarak önemi gün geçtikçe artan bir ekonomik faaliyet alanıdır. Coğrafi dağılışı büyük ölçüde doğal çevre koşullarına bağlı olan bu tarımsal faaliyet, bugün ülkemizin ihracat gelirlerinde önemli bir yer edinmiştir.”
-“Ticari değeri ve pazar payı yüksek türler örtü altında üretiliyor”-
Türkiye’de örtü altı yetiştiriciliğinin, çoğunlukla alçak plastik tüneller ile cam ve plastik seralarda gerçekleştirilen tarımsal üretimi kapsadığı bilgisini veren Şemsi Bayraktar, şöyle devam etti:
“Süs bitkileri ziraatı, büyük çoğunlukla, örtü altına alınarak bazı doğal çevre şartlarının kontrol altına alındığı mekânlarda gerçekleştirilir. Örtü altına alınmayan alanlarda da bazı süs bitkilerinin üretimi yapılır. Ancak ticari değeri ve pazar payı yüksek türler ile ihracata konu olan süs bitkilerinin hemen tamamı örtü altına alınmış alanlarda üretilir.
Örtü altı süs bitkileri yetiştiriciliği kendi içinde beş üretim faaliyetini kapsar. Bunlar; kesme çiçek, iç-dış mekân süs bitkileri, saksılı bitkiler, süs ağaç ve fideleri ile çiçek soğanları yetiştiriciliğidir.
Süs bitkileri sektöründe genel olarak yabancı orijinli bitkilerin kullanımı ve ticareti konusunda bir eğilim bulunmaktadır. Gerek dış mekân süs bitkilerinde gerekse kesme çiçeklerde ürün çeşitliliğinde yetersizlik söz konudur. Oysa zengin gen kaynaklarımız ve doğal floramız değerlendirilerek yerli doğal bitkilerin kültüre alınması, yurt içinde ve dış ticarette bu bitkilerin pazara sunulması ülkemize önemli bir rekabet avantajı sağlayacaktır.”
-Sektörün gelişimi için neler yapılmalı?-
Süs bitkileri sektörünün katma değer ve istihdam oluşturma değeri yüksek olan, özelikle atıl işgücünün değerlendirilmesinde önde gelen sektörlerden biri olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Bu nedenle düşük faizli kredi veya değişik kaynaklardan hibeyle desteklenmesi gerekir” dedi.
Özellikle üretimde yüksek maliyetli girdi kullanımı ve satışlardaki yüksek katma değer vergisi (KDV) ile süs bitkileri ziraatinin tarımın diğer kollarından ayrı tutulduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Süs bitkilerinin de bir tarımsal faaliyet olduğu gerçeğinden hareketle bu farklılıklar giderilmelidir.
Süs bitkisi üretiminde ileri teknoloji, yıl boyu kontrollü üretim ve topraksız tarım gibi modern üretim tekniklerinin kullanımı teşvik edilmeli, birim alandaki verimlilik, üretimde kalite, depolama tekniklerinin geliştirilmesi, raf ve vazo ömrünün artırılması konularında çalışmalar artırılmalıdır. Üretim konusunda özellikle doku kültürü laboratuvarlarının kurulması önemlidir.
Ülkemiz coğrafi konumu ve tarihsel bağları nedeniyle Avrupa, Rusya ve Ortadoğu ülkeleri pazarlarına kolayca açılabilecek ve ihracat yapabilecek durumdadır. Özellikle Asya ve Orta Doğu için kurak koşullara dayanıklı az bakım isteyen dayanıklı türlerin üretimine öncelik verilmelidir.
İhracatın artırılması amacı ile tanıtım, reklam faaliyetleri ve koordinasyonu sağlayacak güçlü bir dış pazarlama organizasyonunun oluşturulması zorunludur.
Süs bitkileri sektörü hızlı gelişen, istihdam düzeyi ve ihracat potansiyel yüksek gelecek vaadeden bir sektördür. Bu potansiyelin daha hızlı ilerlemesi ülkeye olan katma değerinin daha hızlı artırılabilmesi için; kamu araştırma-geliştirme kuruluşlarında süs bitkileri birimleri kurulmalı, özel sektör Ar-Ge kuruluşları yaygınlaştırılmalıdır.”
2011 ve 2012 yıllarında örtü altı kesme çiçek ekim alanları şöyle:
|
Üretim yeri |
2011 Ekilen Alan (Metrekare) |
2012 Ekilen Alan (Metrekare) |
|
Alçak Tünel |
33.060 |
33.810 |
|
Cam Sera |
556.520 |
550.290 |
|
Plastik Sera |
8.304.991 |
8.577.733 |
|
Yüksek Tünel |
800.794 |
769.930 |
|
Toplam |
9.695.365 |
9.931.763 |
2011 ve 2012 yıllarında örtü altı kesme çiçek üretim miktarları şöyle:
|
Üretim yeri |
2011 Üretim Miktarı (Adet) |
2012 Üretim Miktarı (Adet) |
|
Alçak Tünel |
3.923.600 |
3.968.600 |
|
Cam Sera |
60.956.045 |
59.746.190 |
|
Plastik Sera |
840.548.527 |
880.368.002 |
|
Yüksek Tünel |
56.139.720 |
57.764.020 |
|
Toplam |
961.567.892 |
1.001.846.812 |
Ülkelere göre süs bitkileri ihracatı şöyle: (ABD Doları)
|
Ülkeler |
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
|
(9 Aylık Veriler) |
||||
|
İngiltere |
9.864.160 |
8.896.623 |
12.083.717 |
8.251.849 |
|
Hollanda |
8.908.178 |
11.634.706 |
11.892.019 |
9.400.305 |
|
Almanya |
7.097.410 |
8.588.347 |
9.166.978 |
8.572.797 |
|
Irak |
3.319.076 |
9.522.430 |
9.081.093 |
5.379.605 |
|
Türkmenistan |
6.233.030 |
12.622.746 |
7.288.642 |
7.405.979 |
|
Azerbaycan |
3.508.639 |
5.767.571 |
6.563.380 |
5.014.301 |
|
Ukrayna |
3.175.212 |
3.678.580 |
3.567.275 |
2.584.583 |
|
Romanya |
3.145.235 |
2.797.950 |
3.101.459 |
2.208.028 |
|
Rusya |
3.749.841 |
3.254.943 |
2.646.025 |
2.297.033 |
|
Gürcistan |
447.145 |
1.692.964 |
1.223.105 |
252.139 |
|
Diğerleri |
6.605.502 |
7.499.752 |
6.414.763 |
7.578.295 |
|
Toplam |
56.053.428 |
75.956.612 |
73.028.456 |
58.944.914 |
İller itibarıyla kesme çiçek ekilen alan ve üretim adedi ile ülke üretimindeki pay şöyle:
|
|
|
Ekilen |
2012 |
Üretimdeki |
|
|
|
Alan |
Üretim |
Payı |
|
|
İller |
(Metrekare) |
(Adet) |
(Yüzde) |
|
1 |
Antalya |
4.325.700 |
459.835.000 |
42,69 |
|
2 |
İzmir |
4.401.290 |
352.320.580 |
32,71 |
|
3 |
Yalova |
1.234.100 |
136.857.650 |
12,70 |
|
4 |
Isparta |
454.300 |
49.274.000 |
4,57 |
|
5 |
Konya |
156.300 |
19.999.780 |
1,86 |
|
6 |
Mersin |
135.000 |
13.327.550 |
1,24 |
|
7 |
İstanbul |
306.880 |
12.833.560 |
1,19 |
|
8 |
Tokat |
121.000 |
9.542.000 |
0,89 |
|
9 |
Bursa |
196.500 |
6.065.000 |
0,56 |
|
10 |
Sakarya |
47.000 |
3.415.000 |
0,32 |
|
11 |
Adana |
153.000 |
3.060.000 |
0,28 |
|
12 |
Burdur |
22.000 |
2.065.000 |
0,19 |
|
13 |
Elazığ |
10.566 |
1.570.605 |
0,15 |
|
14 |
Samsun |
33.700 |
1.396.980 |
0,13 |
|
15 |
Aydın |
17.650 |
1.047.000 |
0,10 |
|
16 |
Kastamonu |
55.000 |
980.250 |
0,09 |
|
17 |
Ankara |
21.738 |
877.990 |
0,08 |
|
18 |
Hatay |
22.650 |
757.000 |
0,07 |
|
19 |
Şanlıurfa |
10.000 |
650.000 |
0,06 |
|
20 |
Kocaeli |
9.020 |
497.140 |
0,05 |
|
21 |
Ordu |
5.000 |
242.500 |
0,02 |
|
22 |
Bolu |
6.700 |
188.450 |
0,02 |
|
23 |
Malatya |
5.575 |
94.050 |
0,01 |
|
24 |
Afyonkarahisar |
6.148 |
93.960 |
0,01 |
|
25 |
Adıyaman |
7.500 |
90.000 |
0,01 |
|
26 |
Balıkesir |
5.750 |
53.800 |
0,00 |
|
27 |
Düzce |
450 |
35.650 |
0,00 |
|
28 |
Muğla |
6.000 |
25.002 |
0,00 |
|
29 |
Tekirdağ |
790 |
4.390 |
0,00 |
|
|
Toplam |
11.777.307 |
1.077.199.887 |
100,00 |
Çeşitleri itibarıyla 2011 ve 2012 yıllarındaki kesme çiçek üretimi, miktar ve yüzde olarak değişim oranları şöyle:
|
|
2011 |
2012 |
|
|
|
|
Toplam |
Toplam |
|
|
|
|
Kesme |
Kesme |
|
|
|
|
Çiçek |
Çiçek |
|
|
|
|
Üretimi |
Üretimi |
Değişim |
Değişim |
|
Kesme Çiçekler |
(Adet) |
(Adet) |
(Miktar) |
(Yüzde) |
|
Karanfil |
588.456.495 |
622.581.040 |
34.124.545 |
5,80 |
|
Glayöl (Gladiol) |
13.653.925 |
17.307.820 |
3.653.895 |
26,76 |
|
Gerbera |
136.011.568 |
124.722.620 |
-11.288.948 |
-8,30 |
|
Gypsohilla |
18.132.020 |
17.979.600 |
-152.420 |
-0,84 |
|
Kasımpatı (Krizantem) |
38.438.215 |
36.323.310 |
-2.114.905 |
-5,50 |
|
Anemon (Manisa Lalesi) |
2.360.950 |
1.511.570 |
-849.380 |
-35,98 |
|
Lilyum (Zambak) |
12.614.460 |
14.006.835 |
1.392.375 |
11,04 |
|
Orkide |
327.500 |
322.900 |
-4.600 |
-1,40 |
|
Lale |
23.732.327 |
23.703.000 |
-29.327 |
-0,12 |
|
Gül (Kesme) |
105.363.657 |
111.763.570 |
6.399.913 |
6,07 |
|
Lisianthus |
12.828.290 |
18.501.425 |
5.673.135 |
44,22 |
|
Fresia |
25.863.766 |
29.894.300 |
4.030.534 |
15,58 |
|
Şebboy |
5.873.052 |
5.798.650 |
-74.402 |
-1,27 |
|
Sümbül |
10.107.158 |
2.329.445 |
-7.777.713 |
-76,95 |
|
Statice |
298.030 |
297.500 |
-530 |
-0,18 |
|
Solidago (Altınbaşak) |
20.009.500 |
18.070.750 |
-1.938.750 |
-9,69 |
|
Diğer Kesme Çiçekler |
14.694.116 |
22.162.522 |
7.468.406 |
50,83 |
|
Nergiz |
13.941.000 |
8.870.000 |
-5.071.000 |
-36,37 |
|
İris |
1.489.900 |
1.053.030 |
-436.870 |
-29,32 |
|
Toplam Kesme Çiçek |
1.044.195.929 |
1.077.199.887 |
33.003.958 |
3,16 |
Kaynak: TÜİK